Mijn vriend, Rabbijn Lody van de Kamp

De afgelopen dagen zie ik met pijn hoe sommige mensen zich plotseling afkeren van rabbijn Lody van de Kamp.

Alsof ze vergeten zijn wie hij is. Wat hij jarenlang heeft betekend. Alsof recente uitspraken van hem — gedaan op een gevoelig moment — genoeg zijn om alles wat eraan voorafging te wissen. Op sociale media verschijnen berichten als “ik heb hem ontvolgd,” of zelfs: “alles wat hij gedaan heeft is bij deze verloren gegaan.”

Dat het vandaag zo makkelijk is om mensen te ‘ontvrienden’, laat ook iets zien over hoe de moderne, gepolariseerde samenleving omgaat met vriendschap — alsof het geen betekenis meer heeft. Alsof trouw alleen geldt zolang het comfortabel is. Ik kan dat niet. Want Lody is mijn vriend. We komen elkaar bijna wekelijks tegen — soms één, soms twee keer per week. We kennen elkaar al heel lang. En meer dan dat: hij is iemand die altijd voor mensen opstond, juist als het moeilijk werd.

Als Jood, als rabbijn, kwam hij op voor moslims in tijden waarin bijna niemand het aandurfde. Toen islamofobie genormaliseerd werd in politieke en publieke debatten, sprak hij zich uit – helder, moedig, en zonder angst voor de gevolgen. Hij liep mee in solidariteit. Hij at mee aan iftars. Hij bezocht moskeeën. Hij verdedigde Syrische vluchtelingen. En toen het CDA begon te spreken over een “judeo-christelijke cultuur” waarin moslims impliciet werden buitengesloten, trok Lody publiekelijk zijn conclusies: hij stapte uit de partij.

Dat heeft hem veel gekost. Maar hij deed het – uit overtuiging, uit geloof, uit menselijke verbondenheid.

Vriendschap bewijst zich niet als alles vanzelf gaat — maar omdat vriendschap ook stem vraagt...

Nu wordt hij ter discussie gesteld op basis van recente woorden — en dat mag, dat hoort bij een open samenleving. Maar dat is iets anders dan iemand wegschrijven, alsof zijn inzet er nooit is geweest. Tenminste, zo ervaar ik dat. Woorden van hem kunnen bij mensen erg kwetsend zijn binnengekomen, zeker in deze tijden van afschuwelijke misdaden tegen de menselijkheid in Gaza, waarin zoveel onschuldige levens verloren gaan.

Die werkelijkheid raakt mij diep.

En ik wil ook zeggen dat ik de predikanten en theologen begrijp die zich via het Rode Lijn-protest hebben uitgesproken. Ze trokken bewust een grens vanuit moreel besef, uit verdriet, uit betrokkenheid bij hen die lijden. Ik ben er zeker van dat hun handelingen voortkomen uit diepgevoelde medemenselijkheid.

Maar moet daarom alles vergeten worden wat Lody jarenlang heeft gedaan, zichtbaar en oprecht?

Vriendschap bewijst zich niet als alles vanzelf gaat — maar juist wanneer het schuurt.

Ik schrijf dit niet om iemand te overtuigen, maar omdat vriendschap ook stem vraagt. Voor mij telt niet één uitspraak, maar een leven vol daden. Misschien word ik nu ook ‘ontvriend’ of afgeschreven — wie weet. Maar dit is wat ik wil zeggen.